දුටුගැමුණු නම් වූ මිනීමරුවා

පූර්විකාව

මේ සටහන ලියන්නේ මෙය දෙබරයකට ගසන ලද පත ගල් බෑයක් බව නොදැන නොවේ. එමෙන්ම මෙය කියවන්නට සැරසෙන ඔබේ උත්සන්න වූ නාඩි වැටෙන වේගය යළි සන්සුන් කිරීමේ බලාපොරොත්තුවකින්ද නොවේ. මේ ලියන්නේ අපේ ඉතිහාසයේ නොව, වර්තමානයේ අපට වැරදුණු තැනක් නිවැරදි කරගැනීමට හැකි දැයි විමසා බලනු පිණිසය.

අපි කතාව වර්තමානයෙන් පටන් ගනිමු:

සුද්දා ලංකාවට නිදහස දුන්නේ කිසිදා හොඳ නොවන තුවාලයක් සමග බව නොදන්නා සමහරු අදටත් මේ රටේ ජීවත් වීම සහ ඒ මදිවාට දේශපාලනය ගැන පොර ටෝක් දීම අපට අරුමයක් නොවේ. එසේ වන්නේ එය අරුමයක් නොවන්නේ යයි සිතන්නට අප අපම පෙර සූදානම් කරගෙන ඇති බැවිනි. 1956 "පස්මහ බලවේගය" වතුර යටින් පැන නැගි දිය බුබුළක් සේ උඩට පැමිණ පුපුරා ගියේ අගමැතිවරයකුගේ ඝාතනය, ආසියාකරයේ කිට්ටුම (සහ දෙපිටකාට්ටුම) රට වන ඉන්දියාව සමග නොසිඳෙන වයිරයක් පැළපදියම් වීම  සහ පරම්පරා ගණනක් ඔඩු දුවන උපාධිධාරී විරැකියාව පමණක් ඉතිරි කරමිනි. 1980 න් පසුව ප්‍රභාකරන්ලා කරිකාලන්ලා වන්නේ, මුරලිධරන් (එනම් ක්‍රිකට් තරුව නොවේ) කරුණා අම්මාන් ලා වන්නේ, මෙකී කතා මාලාවේ පසුවදන තුළය. එහෙත් අපට 1948, 1956, 1971, 1972, 1983, 1989, 1994, 1996, 2004, 2005 ඉලක්කම් තරමට 2009 මතක තියෙන්නේ නැත්තේ මක් නිසාදැයි කීමට ඔබට එකවරම හේතුවක් හිතාගත නොහැකිය. (ඉඟිය: ඉහත කී සියලු වසරවල් වනාහි නිදහසෙන් පසු අප ජාතියක් ලෙස ඉහළින්ම සහ පහළින්ම සිටි වසරවල් වේ. දේශපාලනය සමග ඍජු සම්බන්ධ කමක් නැතත්, 1996 ද මම මේ ගොඩට ඇතුළත් කෙළේ ඒ නිසාය).

දැන් මට ඔබෙන් විශේෂ අවසරයක් අවශ්‍යය. කතාව ලියන්නේ මා බැවින් අවසරයකින් තොරව හෝ මා කැමති කාල මානයකට හෝ අවකාශයකට ඔබ ඇදගෙන යාමේ අයිතිය මට ඇතත්, මා සුදු වෑන් එකක් නොවන නිසා මේ සටහන තැබීමි. අප යන්නේ වෙනත් සමාන්තර කාල මාන දෙකකටය.

ඒ යුද්ධයකි. වර්ගවාදී සහ ජාතිවාදී ගිනි පුපුරු මතින් හමාගිය තරුණ ජවයේ සහ අහංකාර කමේ සුළං පොද වැදී වර්ධනය වී, අනතුරුව විදෙස් අත පෙවීම් මත මහා දරුණු ලැව් ගින්නක් බවට පත් වෙමින් රටක ඉතිහාසයෙන් තිස් වසක් දවා හළු කළ යුද්ධයකි. තිස් වසක් අවසන ජනතාව අතුරින් පැන නැගී නායකයෙක් ප්‍රතිවාදියා පරාජය කොට මේ යුද්ධය නිමා කරයි.

මේ කාල මාන දෙකක දිවෙන එකම කතාවකි.

මින් එකක් එළාර-දුටුගැමුණු යුද්ධයයි. දෙවැන්න කොටි ත්‍රස්තයන්ට එරෙහි යුද්ධයි.

මා ඔබෙන් අසන්නේ මින් කොයික කොයිකද කියාය. පිළිතුරු දීමට පෙර නැවත සටහන කියවන්න.

මේ දෙක වෙන් කරන්නට ඔබට භාර දුන්නොත්, ඔබ මේ දෙක අතර දකින වෙනස් කම් මොනවාද? අපි උදාහරණයක් ගනිමු: එළාර තලතුනා මිනිසෙකි, දුටුගැමුණු තරුණයෙකි. එහෙත් ප්‍රභා-මහින්ද අතර එවැනි මහා වෙනසක් නැත. අනික එළාර පරදේසක්කාරයෙකි. ප්‍රභා මේ රටේ උපන් එකෙකි. (නැත්නම් ඔහු හැඳින්විය යුත්තේ "ත්‍රස්තවාදියා" ලෙස නොව "ආක්‍රමණිකයා" ලෙසයි. එළාර ආක්‍රමණිකකි. ප්‍රභා ත්‍රස්තවාදියෙකි.) තවත් එහාට යන ඔබට මෙසේද කිව හැක. දුටුගැමුණුට සිය පියා දුර දක්නා නුවණින් තැනු රටක් සහ සේනාවක් විය. මහින්දට එසේ නොවීය. අනික දුටුගැමුණුට සෙන්පතිවරු දහයක් හිටි අතර මහින්දට හිටියේ එකෙකි. දෙන්නාටම සහෝදර සමාගම් වීම ද සැළකිය යුත්තකි.

නමුත් මේ දෙක සැබෑම ලෙස වෙන්කළ හැකි නියම සාධකය මේ එකක් වත් නොවේ, යුද්ධයෙන් පසුව කුමක් වීද යන්නයි.

එකක් අවසානයේ රටවැසියෝ, එළාරගේ පාර්ශ්වයේ සිටි අය පවා, සතුටින් ජීවත් වූහ. අනෙක අවසානයේ මිතුරෝද දුකට පත්ව හිරේ විලංගුවේ ලැග්ගා පමණක් නොව, රටේ බදු බර දෙගුණයකින් ඉහල ගියේය. එකෙක් රටේ ජනතාවට වඳින්නට මහා සෑයවල් තනද්දී අනෙකා කෙළේ පුතුන්ට රේස් පදින්නට රටේ ආර්ථික අගනුවර රෑ තුනක් වසා තැබීමයි.

සියලු සත්ත්වයෝ සුවපත් වෙත්වා!

දැන් මම ඔබව තවත් මානයකට අරගෙන යන්නෙමි. කාලය වැදගත් නැත. ස්ථානය රජරටය. හරියටම කියනවා නම් සිරි මහ බෝ සමිඳු ඉදිරියේය. අමරදේවයන් සිය අනභිභවනීය ලාලිත්‍යයෙන්, මනෝහර හඬින් "මහබෝ වන්නම" ගැයූ මහා බෝධින්නාන්සේ ඉදිරියේය.

ඔබ කරණීය මෙත්ත සුත්‍රය දන්නවාද? එහි මෙන්න මෙහෙම තිබේ:

"   ...සියලු සත්ත්වයෝ සුඛිත මුදිත වෙත්වා! කිසිවෙකු අනෙකා නොපෙළත්වා! කිසිවෙකු අනෙකාගේ දුක කැමති නොවෙත්වා! සියලු පණ ඇති සතුන් අතරින් බිය වන්නා වූ, බිය නොවන්නා වූ, දික්, මහත්, මැදි, දැවැන්ත වූ, අණුක වූ, පෙනෙන්නා වූ, නොපෙනෙන්නා වූ, ළඟ වසන්නා වූ, දුර වසන්නා වූ, උපන්නා වූ හෝ මවුකුසක් සොයමින් ඉන්නා වූ, සියලු සත්තවයෝ සුවපත් වෙත්වා! වෛරී සංඥාවෙන් කිසිවෙක් අනිකා දෙස නොබලත්වා! මවක් සිය එකම පුතුන් වෙත මෛත්‍රී කරන්නේ යම් සේද, එලෙසින්ම සියලු සත්ත්වයෝ එකිනෙකා කෙරෙහි මෛත්‍රී කරත්වා!"

මේ සුත්‍රය සජ්ඣායනා කරන්නෝද එසේ මෙසේ පිරිසක් නොවෙති. ත්‍රෛනිකායික මහා සංඝයා වහන්සේ වෙති. කරණීය මෙත් සුතුරෙන් පිරිත් කියමින් ඔවුහු පිරිත් නූල් බඳිති.

පිරිත් නූල් බඳිති.

පිරිත් අසා සිටින සොල්දාදුවන්ගේ තුවක්කු කටේ පිරිත් නූල් බඳිති.

තුවක්කු? මෙත් සුතුර? පිරිත් නූල්??

මෙය මගේ සිතේ පැනනැගි මනෝ විකාරයක් නොවේ! මේ සැබෑම සිද්ධියකි!

අපි වෙනුවෙන් අපි.. මචං පට්ට කෑම!

සොල්දාදුවා යනු මිනී මරුවෙකි. එසේම සිය රටේ අනාගතය වෙනුවෙන් සිය කැමැත්තෙන් පවු පුරවා ගැනීම තෝරාගත් වීරයෙකි. සාමාන්‍ය මිනීමරුවකුට වඩා ඔහු වෙනස් වන්නේ ඒ නිසාය. ඔහු අප අතරින් බිහි වූ එකෙකි. අපේ එකෙකි. අප අත ගහන්නට අකමැති ගඳ ගහන පවු ගොඩ, අර දිලිසෙන යවටක් සේ රත් වුණු පාප කර්ම තොගය සිය කැමැත්තෙන් කරට ගෙන, තමාගේ උණ්ඩයට දිවිදුන් මිනිසුගේ මරණ වේදනාවෙන් සිය මුළු ආත්මයම දැවී පිලිස්සෙද්දී පවා අප දෙස සන්සුන් උදාසීන බැල්මෙන් බලන පුදුමාකාර මිනීමරුවෙකි.

එහෙත් මේ මාතෘකාව මා යෙදුවේ අර ගීතය සිහිපත් කරන්නට නොවේ: කොළඹ ගංගාරාමය අසල පිහිටි "අපි වෙනුවෙන් අපි" නම් වූ කෑම කඩය සිහිපත් කරන්නටය. මන්ද යත් අද අපේ රණ විරුවන් කරන්නේ කොළඹ පාරවල් සුද්ද කිරීම, ඩෙංගු මර්දනය, මිනිස්සුන්ට ඇවිදින්නට බ්‍රෝඩ්වෝක් තැනීම වැනි වැඩවල ය. කොළඹ නයිට් රේස් මුර කරන්නය.

මේ කොළඹ රේස් වෙනුවෙන් ලියැවුණු අදහසකි.

ගෝල්ෆේස් එකේ
නයිට් රේස් එකට
වැලි කොට්ට අදින
සොල්දාදු මාමේ
මට කියන්
කෝ උඹේ තුවක්කුව?
(කර්තෘ අඥාතයි)

දුටුගැමුණු 

අප මිනී මරුවන් ගැන කතා කළ නිසා මේ ටිකද කිව යුතුමය.


ඔබ පිළිගත්තත් නැතත්, දුටුගැමුණු යනු මිනීමරුවෙකි. එහෙත් ඔහු නිකම්ම නිකම් මිනීමරුවකු නොවේ. ජයග්‍රාහකයෙකි. දේශපාලනයේ පළමු නීතිය නම් "ජයග්‍රාහකයා සෑම විටම නිවැරදිය" යන්නයි. බැරිවෙලාවත් යුද්ධයෙන් එළාර දින්නා නම් ඔහු නිවරදි බවට ඉතිහාසය වාර්තා කරනු ඇත.

නමුත් දුටුගැමුණු නිකම්ම නිකම් ජයග්‍රාහකයකු ද නොවීය. පරාජය කලයුත්තේ එළාර නොව, "එළාර මතවාදය" බව ඔහු දැන සිටියේය. එනිසා ඔහු කිසිවිටෙකත් ජය ගැනීමෙන් පසුව ප්‍රතිවාදීන් ගෙන් පළිගත්තේ නැත. ඔහු සිය පිළිමල් එළාර රජුගේ සොහොන මලින් ගඳින් සරසා ගෞරව කෙළේය. එළාර තමාට සතුරෙකු වුවත් ඔහුගේ මිතුරන්ට වීරයෙකි යන සත්‍යය දුටුගැමුණු දන සිටියේය. බැරිවෙලාවත් එසේ නොකර එළාරගේ මිනිය දණින් පහලට තබා මහා පාර දිගේ පරිභව කරමින් ගෙන ගියා නම් සිදු වන එකම දේ එළාර වෙනුවට තවත් එළාර ලා සිය දහස් ගණනක් බිහි වීම පමණි. ඒ අර්ථයෙන් ගත් කල දුටු ගැමුණු යනු නිකම්ම නිකම් වනචාරී වීරයෙකු නොව, ඉතාම විශිෂ්ට, ආදර්ශවත් වීරයෙකි. එසේ වුයේ බෞද්ධ ආභාසය නිසා බවටද කිසිම සැකයක් නැත.

නමුත් එහෙමයි කියා දුටුගැමුණු මිනීමරුවෙකි යන සත්‍යය වසන් වන්නේ නැත.


දෙවන කාරණය නම් දුටුගැමුණු යනු ඉතාම තීක්ෂණ බුද්ධියක් සහිත රාජ්‍ය තාන්ත්‍රිකයකු බවයි. එළාර යනු පරපෝෂියෙකි. ඉන්දියාවෙන් ගුටි කා සිය රාජ්‍ය පෙළපත අහිමි වී ලංකාවට පැනවිත් මෙහි තුබූ අස්ථාවර දේශපාලන තත්ත්වය ප්‍රයෝජනයට ගනිමින් විසිවසකට අධික කාලයක් රාජ්‍යය කෙළේය. (මේවා අරුම දේවල් නොවේ. මීට පෙර ඉන්දියාවෙන් ආ අශ්ව වෙළෙන්දෝ ද ලංකාවේ රජපුටුවට නැංගාහ. මෙරට රජ පුටුව යනු එතරම්ම අස්ථාවර තැනකි.)

එළාර පරාජය කිරීමට කළ යුතු පළමු දේ ලෙස එළාරට විරුද්ධව ජනමතයක් ගොඩ නැගීම බව දුටු ගැමුණු දන සිටියේය. ඔහු සිය ප්‍රචාරක පාඨය පවා සකස් කෙළේ ඊට අනුරූපීවය. "මගේ මේ ව්‍යායාමය හුදෙක් රජ සැප ලැබීම පිණිස නොවේ. සම්බුද්ධ ශාසනයාගේ චිරස්ථිතිය පිණිසය". යන ප්‍රකාශය සකස් වුනේ ඒ පදනම මතය. එළාර වැනි ඉන්දීය චෝළ පරපුරකින් පැවතෙන පාලකයකු යටතේ බුද්ධ ශාසනය ආරක්ෂා නොවන බවට ජනතාව තුළ පවතී ශාන්කාව ප්‍රබල ජන බලයක් බවට පත් වන්නේ එලෙසය. දුටුගැමුණු බොරු කාරයකු නොවේ. ඔහු පවතින සත්‍යය වාසිදායක ලෙස උපයෝජනය කළා පමණි.

අපේ සමහරුන් මහා හයියෙන් කෑ ගහන "පෙරහරේ යුද්ධ සේනාවට පෙරටුව භික්ෂූන් වැඩියාය" යන ප්‍රකාශය වැදගත් වන්නේ අන්න එකී සන්දර්භය තුලය. භික්ෂූන් වැඩියේ යුද්ධ සේනාවකට ආශීර්වාද කරන්නට නොවේ. මේ යන්නේ යුද්ද කරන්නට බව නොදැනද නොවේ. ඔවුහු දුටුගැමුණු වෙත ජනතාව ආකර්ෂණය කළහ. නමුත් ඒ අද කළා වගේ ඉතාම නින්දිත සහ හිරිකිත ලෙස තුවක්කු බට වලට පිරිත් නූල් බඳිමින් නොවේ.

අප දුටු ගැමුණු ගෙන් උගත යුතු බොහෝ දේ තවත් ඉතිරිව තිබේ. බොහෝ දේ තිබේ. අවාසනාවකට දැන් අපේ රටේ දුටුගැමුණුලා කරන්නේ සමෘද්ධි නියාමකයින් ගස් බැඳීම, ද්‍රෝහී මිතුරන් වෙඩි තබා මරා දැමීම, මාධ්‍ය ආයතන වලට පහර දී කුඩු කිරීම වැනි දේවල් ය.

අපරැක්කේ ආතම්මේ, උඹ කොහෙද?